Τρίτη 14 Απριλίου 2020

ΤΟ ΤΡΟΠΑΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ

Η ιστορία πίσω από το Τροπάριο της Κασσιανής που ψάλλεται Μεγάλη Τρίτη 

 https://www.youtube.com/watch?v=JCu_ArVERuA

 

Το βράδυ της Μεγάλης Τρίτης, ψάλλεται στις Εκκλησίες το τροπάριο της ευσεβούς και λογίας ποιητρίας του Βυζαντίου, Κασσιανής, το γνωστό ως το Τροπάριο της Κασσιανής.
Από τον βυζαντινό χρονογράφο Συμεών Μάγιστρο (990 μ.Χ) μαθαίνουμε ότι η Ευφροσύνη, μητέρα του αυτοκράτορα Θεόφιλου και κόρη του Κωνσταντίνου του ΣΤ’, στην προσπάθειά της να παντρέψη το γιο της, το έτος 830μ.Χ, διοργάνωσε στην μεγαλόπρεπη αίθουσα Τρικλίνιο των ανακτόρων της Κωνσταντινούπολης, μεγάλη σύναξη από τις πιο όμορφες κοπέλες της Αυτοκρατορίας. Η προσέλευση υπήρξε μεγάλη από «καλλίστας παρθένους». Κι όταν παρατάχθηκαν στη σειρά, καθισμένες πάνω σε πολυτελή ανάκλιντρα, ο αυτοκράτορας Θεόφιλος περιήλθε μπροστά τους να διαλέξη την μέλλουσα σύζυγό του και αυτοκράτειρα, δίνοντας σε όποια διάλεγε ένα χρυσό μήλο.
Η ομορφότερη ήταν η Κασσιανή, που η ομορφιά της θάμπωσε το νεαρό Θεόφιλο και σ’ αυτήν επρόκειτο να δώση το μήλο, σύμβολο της προτίμησής του. Θέλοντας όμως να διαπιστώση αν και η εξυπνάδα της ήταν ανάλογη με την ομορφιά της, της είπε: «Ως άρα δια γυναικός ερρύη τα φαύλα» («Από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα»), υπονοώντας την Εύα. Η Κασσιανή όμως δεν ξαφνιάστηκε και θέλοντας να δείξη και την εξυπνάδα της απάντησε: «Αλλά και δια γυναικός πηγάζει τα κρείττονα» («Και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα, τα ευγενέστερα»), υπονοώντας την Παναγία, που έφερε στον κόσμο το μεγαλύτερο αγαθό.
Αυτή όμως η πράγματι έξυπνη απάντηση χαρακτηρίσθηκε από τον Θεόφιλο ότι περιείχε και κάποια προπέτεια και επιπολαιότητα, οπότε έδωσε το μήλο στην επίσης ωραία, αλλά και σεμνή Θεοδώρα.
Η Κασσιανή απογοητεύθηκε από την αποτυχία της και πήρε την απόφαση να αποτραβηχτεί από τον κόσμο και να μονάσει. Έκτισε με δικά της χρήματα ένα μοναστήρι, που πήρε αργότερα το όνομά της, ντύθηκε το μοναχικό σχήμα και αφιερώθηκε στη λατρεία του Χριστού και στην ποίηση, συνδυάζοντας έτσι τη βαθειά ευσέβεια και την κλίση της στα γράμματα.
Λέγεται μάλιστα ότι μετά την αποτυχία της είπε: «Επειδή δεν έγινα βασίλισσα του προσκαίρου τούτου κόσμου, θα γίνω υπήκοος της αιωνίας Βασιλείας του Χριστού».
Εκεί στο μοναστήρι εκδηλώθηκε και το έμφυτο καλλλιτεχνικό της ταλέντο και το βαθύ θρησκευτικό της συναίσθημα συνθέτοντας εκκλησιαστικούς ύμνους, τροπάρια, Ιδιόμελα. Εκεί στην ήσυχη και υποβλητική ατμόσφαιρα του μοναστηριού συνέθεσε και το περίφημο Ιδιόμελο «Τροπάριο της Κασσιανής» από το όνομά της, που αργότερα η Ορθόδοξη Εκκλησία το καθιέρωσε ως Δοξαστικό των Αποστίχων του Όρθρου της Μεγάλης Τετάρτης.
Φαίνεται καθαρά ότι η Κασσιανή εμπνεύστηκε το Ιδιόμελο αυτό τροπάριο από τα λόγια των Ευαγγελιστών, που δεν αναφέρονται στη Μαρία τη Μαγδαληνή, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά στην ανώνυμη αμαρτωλή γυναίκα, τη μοιχαλίδα, που ο Χριστός έσωσε από βέβαιο λιθοβολισμό του έξαλλου πλήθους των Φαρισαίων για το ηθικό της παράπτωμα, με εκείνα τα λόγια Του: «Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω επ’ αυτήν». Και όταν αργότερα ο Ιησούς βρέθηκε στο σπίτι του Σίμωνα του Φαρισαίου του λεπρού, η αμαρτωλή εκείνη γυναίκα αισθάνεται την ανάγκη να πάη να εκφράση την ευγνωμοσύνη και αφοσίωσή της στον Σωτήρα Χριστό. Αγοράζει αρώματα, ντύνεται ταπεινά και σεμνά και ταπεινωμένη και συντετριμμένη, με δάκρυα στα μάτια, έρχεται και πλένει τα πόδια του Ιησού και τα σκουπίζει με τα ξέπλεκα μαλλιά της. Τα δάκρυά της εκείνα ήταν δάκρυα ελέους και συντριβής και κλαίει με πάθος να την ευσπλαχνιστή ο Θεός της αγάπης και της συγχώρεσης.

Η Κασσιανή ήταν βυζαντινή μοναχή, ποιήτρια και υμνογράφος, η οποία υπολογίζεται ότι γεννήθηκε μεταξύ 805 και 810. Ήταν, σύμφωνα με βυζαντινούς χρονικογράφους, μια πανέμορφη και πανέξυπνη κοπέλα, που καταγόταν από φεουδαρχική οικογένεια. Είχε δηλαδή όλα τα προσόντα, που την κατέτασσαν στην κατηγορία της περιζήτητης νύφης. Ακόμα και για έναν αυτοκράτορα. Μεταξύ 820 και 830, ο αυτοκράτορας Θεόφιλος αναζήτησε τη γυναίκα που θα γινόταν σύζυγός του και αυτοκράτειρα. Η μητριά του, Ευφροσύνη, διοργάνωσε μια τελετή για την επιλογή της νύφης, στην οποία πήρε μέρος και η Κασσιανή. Ο Θεόφιλος έπρεπε να διαλέξει ποια κοπέλα ήθελε για σύζυγό του, δίνοντας της ένα χρυσό μήλο. Αφού κοίταξε όλες τις υποψήφιες, ο αυτοκράτορας πλησίασε την Κασσιανή και της είπε, αναφερόμενος στην Εύα:«από μια γυναίκα ήρθαν στον κόσμο όλα τα κακά». Η Κασσιανή, χωρίς να χάσει την ψυχραιμία της και αποδεικνύοντας την εξυπνάδα της, του απάντησε, αναφερόμενη στην Παναγία: «και από μια γυναίκα πηγάζουν όλα τα καλά». Η απάντηση της κοπέλας εντυπωσίασε τον αυτοκράτορα, αλλά παράλληλα έθιξε και τον εγωισμό του, καθώς θεωρήθηκε ότι η Κασσιανή τον αποστόμωσε. Έτσι, διάλεξε για σύζυγό του τη Θεοδώρα. Λέγεται ότι μετά την αποτυχία της, η Κασσιανή είπε: «επειδή δεν έγινα βασίλισσα του πρόσκαιρου τούτου κόσμου, θα γίνω υπήκοος της αιώνιας βασιλείας του Χριστού», εκφράζοντας έτσι την επιθυμία της να εγκαταλείψει τα εγκόσμια. Σύμφωνα με καταγραφές, έχτισε ένα μοναστήρι με δικά της χρήματα και ξεκίνησε τη ζωή της ως μοναχή, ενώ παράλληλα άρχισε να γράφει ποιήματα και ύμνους....

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.gr/kassiani-i-eklekti-tou-aftokratora-pou-den-tin-pantreftike-epidi-ton-apostomose-egine-monachi-ke-sinethese-to-perifimo-tropario/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου