ΓΛΩΣΣΑ
ΙΣΤΟΡΙΑ
. Από τις παρακάτω ενέργειες του Λέοντα Γ´ Ίσαυρου άλλες αναφέρονται στη νομοθεσία και άλλες στη διοίκηση. Αντιστοιχίστε καθεμιά από αυτές με ό,τι από τα δυο ταιριάζει και σχολιάστε τη σημασία που αυτές είχαν για την καλύτερη οργάνωση του κράτους.
Νομοθεσία: Εξέδωσε την «Εκλογή» των νόμων, Εξέδωσε τον «Γεωργικό Νόμο».
Διοίκηση: Χώρισε την αυτοκρατορία σε Θέματα., Ανέθεσε τη φύλαξη των συνόρων στους Ακρίτες., Επέβαλε τον κοινό φόρο σε όλους., Ανέθεσε σε στρατηγούς τη διοίκηση των Θεμάτων., Όρισε τους δικαστές ως «φύλακες» των νόμων.
2. Τι σημαίνουν οι παρακάτω ιστορικοί όροι; Γράψτε για τον καθέναν μία πρόταση, στον πίνακα που ακολουθεί, και σχολιάστε τη σημασία που αυτοί είχαν στην εποχή τους.
Εικονομαχία: Εσωτερική διαμάχη των χριστιανών, για το αν πρέπει να λατρεύουμε τις εικόνες ή όχι. Το πλήγμα αυτής της διαμάχης ήταν τεράστιο, καθώς όχι μόνο διχάστηκαν οι πιστοί, αλλά καταστράφηκαν και εικόνες τεράστιας πνευματικής, θρησκευτικής και καλλιτεχνικής αξίας.
Εικονολατρία: Η υπεράσπιση της λατρείας των εικόνων, από τους χριστιανούς. Όταν η λατρεία των εικόνων δεν φτάνει στα όρια της προκατάληψης και της υπερβολής, όταν δηλαδή λατρεύουμε το εικονιζόμενο πρόσωπο και όχι το ξύλο, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα.
Αναστήλωση των εικόνων: Η επανατοποθέτηση των εικόνων στις εκκλησίες, μετά την εικονομαχία. Αποτελεί ημέρα εορτής για την Ορθοδοξία, καθώς χάρη σε αυτήν, μπορούμε να προσευχόμαστε και να τελούμε τα μυστήρια, όπως τα ξέρουμε και σήμερα.
3. Στην Κωνσταντινούπολη στα χρόνια των Μακεδόνων λειτούργησαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας και η Πατριαρχική Σχολή. Σήμερα τα πανεπιστήμια που υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας έχουν διακριτικές ονομασίες. Αναφέρετε τουλάχιστον δύο. Γιατί ονομάστηκαν έτσι;
Θράκη: Δημοκρίτειο (Δημόκριτος)
Αθήνα: Καποδιστριακό (Καποδίστριας)
Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο (Αριστοτέλης)
Βόλος: Θεσσαλίας (Θεσσαλία)
Τρίπολη: Πελοποννήσου (Πελοπόννησος)
4. Πότε λέμε ότι μια χώρα διανύει «χρυσή εποχή», όπως ονομάστηκε αυτή των Μακεδόνων; Συζητήστε στην τάξη για ανάλογες περιόδους που συναντήσατε στα προηγούμενα βυζαντινά χρόνια ή και στην περυσινή σας ιστορία.
Όταν λέμε πως μια χώρα διανύει «Χρυσή εποχή» , εννοούμε πως εκείνη την χρονική περίοδο επικρατεί ασφάλεια, ειρήνη, οικονομική και πνευματική ανάπτυξη. Για παράδειγμα έχουμε τον «χρυσό αιώνα του Περικλή» στην Αθήνα τον 5ο αιώνα π.Χ. και παρόμοια περίοδο τον 14ο αιώνα στην Θεσσαλονίκη.
5. Τα χρόνια διακυβέρνησης της Μακεδονικής Δυναστείας ήταν περίοδος ακμής για το Βυζάντιο. Τότε αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία τόσο τα εσωτερικά προβλήματα (εσωτερική πολιτική), όσο και τα εξωτερικά (εξωτερική πολιτική). Βάζω ένα Χ στη στήλη που ανήκει καθεμία από τις παρακάτω φράσεις:
Εκχριστιάνισαν τους γειτονικούς λαούς. Χ
Οργάνωσαν καλύτερα τα Θέματα. Χ
Έκλεισαν συνθήκες ειρήνης με τους γείτονες. Χ
Επανέφεραν τη θρησκευτική ηρεμία στο κράτος. Χ
Ανέπτυξαν το εμπόριο και την οικονομία. Χ
Προστάτεψαν με νόμους τους αδύνατους. Χ
Φρόντισαν ιδιαίτερα τους κατοίκους της υπαίθρου. Χ
6. Συμπληρώστε το κείμενο που ακολουθεί και συζητήστε τους λόγους της παρακμής του Βυζαντίου που αναφέρονται.
Η παρακμή της βυζαντινής αυτοκρατορίας άρχισε στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας. Οι λόγοι που οδήγησαν σ’ αυτή ήταν η κακή διοίκηση του κράτους, η κατάργηση των νόμων που προστάτευαν τους μικροκαλλιεργητές από τους «Δυνατούς», η χρησιμοποίηση μισθοφόρων στον στρατό και η παραχώρηση προνομίων στις ιταλικές πόλεις.
7. Συνδέστε τα παρακάτω ιστορικά γεγονότα-σταθμούς με την αντίστοιχη χρονολογία που υπάρχει στην ιστορική γραμμή. Συζητήστε στην τάξη τη σημασία που είχε καθένα από αυτά για τη βυζαντινή αυτοκρατορία.
1071: Η μάχη του Μαντζικέρτ
1204: Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους.
1261: Η ανάκτηση της Πόλης.
8. Αντιστοιχίστε καθένα από τα παρακάτω πρόσωπα με τις ενέργειές του. Σχολιάστε τις επιπτώσεις που είχε καθεμιά από αυτές για το Βυζάντιο.
Αλέξιος Α´ Κομνηνός - Έδωσε προνόμια στους Βένετους.
Ο Κομνηνός έβλαψε την Βυζαντινή αυτοκρατορία με τα προνόμια που έδωσε στους Βένετους.
Μιχαήλ Γ´ - Ίδρυσε πανεπιστήμιο στην Πόλη.
Ο Μιχαήλ Γ' βοήθησε στην πνευματική ανάπτυξη των κατοίκων της αυτοκρατορίας, με τα πανεπιστήμια που ίδρυσε.
Λέων Γ´ Ίσαυρος - Έσωσε την Πόλη από τους Άραβες.
Ο Λέων Γ' Ίσαυρος κατάφερε να σώσει την Κωνσταντινούπολη και κατ' επέκταση την Ευρώπη, από τους Άραβες.
Ρωμανός Διογένης - Πιάστηκε αιχμάλωτος.
Με την αιχμαλωσία του Διογένη, η κατάκτηση της Μικράς Ασίας έγινε πολύ πιο εύκολη για τους Σελτζούκους Τούρκους.
Αλέξιος Στρατηγόπουλος - Ξαναπήρε την Κωνσταντινούπολη.
Ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος βοήθησε στην ανασύσταση τη αυτοκρατορίας.
9. Στο μικρό πλαίσιο υπάρχουν λέξεις από τη βυζαντινή ύπαιθρο, που έμοιαζε πολύ με τη σημερινή. Δανειστείτε όσες σας χρειάζονται και γράψτε στο μεγάλο μια δική σας παράγραφο ή ζωγραφίστε μια εικόνα, που να μιλά για τη ζωή των ανθρώπων σ’ αυτή.
Η Βυζαντινή αυτοκρατορία είχε τεράστια έκταση και συμπεριλάμβανε μεγάλες πόλεις και πολλά χωριά. Έτσι, δεν ήταν λίγοι οι Βυζαντινοί που κατοικούσαν στην ύπαιθρο, σε χωριά χτισμένα στις πλαγιές των λόφων ή σε πεδιάδες. Κοινό χαρακτηριστικό των περιοχών αυτών ήταν πως βρίσκονταν κοντά σε πηγές, ώστε να εξασφαλίζουν οι κάτοικοι νερό. Αν επισκεπτόμασταν ένα από αυτά τα χωριά, θα βλέπαμε στην κεντρική πλατεία την μεγάλη εκκλησία. Αν ήμασταν τυχεροί και πηγαίναμε την ημέρα της γιορτής του πολιούχου Αγίου θα παίρναμε μέρος στο πανηγύρι. Το ίδιο θα γινόταν εάν πηγαίναμε σε κάποιο ξωκκλήσι.
Κάνοντας μια βόλτα στο χωριό, θα παρατηρούσαμε πως τα σπίτια δεν είναι ίδια μεταξύ του, καθώς η κατασκευή τους διαφέρει ανάλογα με την οικονομική κατάσταση των ιδιοκτητών. Πολύ πιθανόν να βλέπαμε τους κατοίκους να καλλιεργούν τους κήπους τους, ενώ λίγο πιο έξω από το χωριό, θα βλέπαμε περιβόλια γεμάτα με καρποφόρα δέντρα και κτήματα φυτεμένα με ελιές, αμπέλια και σιτηρά.
Ρωτώντας τους χωρικούς με τι ασχολούνται, θα μας έλεγαν πως η κύρια ασχολία τους είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ κάποιοι άλλοι ασχολούνται με το κυνήγι, τις μεταφορές, το εμπόριο και τις τέχνες.
Οι γυναίκες τους χωριού ασχολούνταν με τα οικιακά μεγαλώνοντας τα παιδιά και πολλές φορές ή έπαιρναν μέρος στην συγκομιδή καρπών, ή ύφαιναν και κεντούσαν ή εργάζονταν σε εργαστήρια και καταστήματα αρωμάτων, μεταξωτών και βοτάνων.
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
. Από τις παρακάτω ενέργειες του Λέοντα Γ´ Ίσαυρου άλλες αναφέρονται στη νομοθεσία και άλλες στη διοίκηση. Αντιστοιχίστε καθεμιά από αυτές με ό,τι από τα δυο ταιριάζει και σχολιάστε τη σημασία που αυτές είχαν για την καλύτερη οργάνωση του κράτους.
Νομοθεσία: Εξέδωσε την «Εκλογή» των νόμων, Εξέδωσε τον «Γεωργικό Νόμο».
Διοίκηση: Χώρισε την αυτοκρατορία σε Θέματα., Ανέθεσε τη φύλαξη των συνόρων στους Ακρίτες., Επέβαλε τον κοινό φόρο σε όλους., Ανέθεσε σε στρατηγούς τη διοίκηση των Θεμάτων., Όρισε τους δικαστές ως «φύλακες» των νόμων.
2. Τι σημαίνουν οι παρακάτω ιστορικοί όροι; Γράψτε για τον καθέναν μία πρόταση, στον πίνακα που ακολουθεί, και σχολιάστε τη σημασία που αυτοί είχαν στην εποχή τους.
Εικονομαχία: Εσωτερική διαμάχη των χριστιανών, για το αν πρέπει να λατρεύουμε τις εικόνες ή όχι. Το πλήγμα αυτής της διαμάχης ήταν τεράστιο, καθώς όχι μόνο διχάστηκαν οι πιστοί, αλλά καταστράφηκαν και εικόνες τεράστιας πνευματικής, θρησκευτικής και καλλιτεχνικής αξίας.
Εικονολατρία: Η υπεράσπιση της λατρείας των εικόνων, από τους χριστιανούς. Όταν η λατρεία των εικόνων δεν φτάνει στα όρια της προκατάληψης και της υπερβολής, όταν δηλαδή λατρεύουμε το εικονιζόμενο πρόσωπο και όχι το ξύλο, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα.
Αναστήλωση των εικόνων: Η επανατοποθέτηση των εικόνων στις εκκλησίες, μετά την εικονομαχία. Αποτελεί ημέρα εορτής για την Ορθοδοξία, καθώς χάρη σε αυτήν, μπορούμε να προσευχόμαστε και να τελούμε τα μυστήρια, όπως τα ξέρουμε και σήμερα.
3. Στην Κωνσταντινούπολη στα χρόνια των Μακεδόνων λειτούργησαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας και η Πατριαρχική Σχολή. Σήμερα τα πανεπιστήμια που υπάρχουν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας έχουν διακριτικές ονομασίες. Αναφέρετε τουλάχιστον δύο. Γιατί ονομάστηκαν έτσι;
Θράκη: Δημοκρίτειο (Δημόκριτος)
Αθήνα: Καποδιστριακό (Καποδίστριας)
Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο (Αριστοτέλης)
Βόλος: Θεσσαλίας (Θεσσαλία)
Τρίπολη: Πελοποννήσου (Πελοπόννησος)
4. Πότε λέμε ότι μια χώρα διανύει «χρυσή εποχή», όπως ονομάστηκε αυτή των Μακεδόνων; Συζητήστε στην τάξη για ανάλογες περιόδους που συναντήσατε στα προηγούμενα βυζαντινά χρόνια ή και στην περυσινή σας ιστορία.
Όταν λέμε πως μια χώρα διανύει «Χρυσή εποχή» , εννοούμε πως εκείνη την χρονική περίοδο επικρατεί ασφάλεια, ειρήνη, οικονομική και πνευματική ανάπτυξη. Για παράδειγμα έχουμε τον «χρυσό αιώνα του Περικλή» στην Αθήνα τον 5ο αιώνα π.Χ. και παρόμοια περίοδο τον 14ο αιώνα στην Θεσσαλονίκη.
5. Τα χρόνια διακυβέρνησης της Μακεδονικής Δυναστείας ήταν περίοδος ακμής για το Βυζάντιο. Τότε αντιμετωπίστηκαν με επιτυχία τόσο τα εσωτερικά προβλήματα (εσωτερική πολιτική), όσο και τα εξωτερικά (εξωτερική πολιτική). Βάζω ένα Χ στη στήλη που ανήκει καθεμία από τις παρακάτω φράσεις:
Εκχριστιάνισαν τους γειτονικούς λαούς. Χ
Οργάνωσαν καλύτερα τα Θέματα. Χ
Έκλεισαν συνθήκες ειρήνης με τους γείτονες. Χ
Επανέφεραν τη θρησκευτική ηρεμία στο κράτος. Χ
Ανέπτυξαν το εμπόριο και την οικονομία. Χ
Προστάτεψαν με νόμους τους αδύνατους. Χ
Φρόντισαν ιδιαίτερα τους κατοίκους της υπαίθρου. Χ
6. Συμπληρώστε το κείμενο που ακολουθεί και συζητήστε τους λόγους της παρακμής του Βυζαντίου που αναφέρονται.
Η παρακμή της βυζαντινής αυτοκρατορίας άρχισε στα τελευταία χρόνια της Μακεδονικής δυναστείας. Οι λόγοι που οδήγησαν σ’ αυτή ήταν η κακή διοίκηση του κράτους, η κατάργηση των νόμων που προστάτευαν τους μικροκαλλιεργητές από τους «Δυνατούς», η χρησιμοποίηση μισθοφόρων στον στρατό και η παραχώρηση προνομίων στις ιταλικές πόλεις.
7. Συνδέστε τα παρακάτω ιστορικά γεγονότα-σταθμούς με την αντίστοιχη χρονολογία που υπάρχει στην ιστορική γραμμή. Συζητήστε στην τάξη τη σημασία που είχε καθένα από αυτά για τη βυζαντινή αυτοκρατορία.
1071: Η μάχη του Μαντζικέρτ
1204: Η άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους.
1261: Η ανάκτηση της Πόλης.
8. Αντιστοιχίστε καθένα από τα παρακάτω πρόσωπα με τις ενέργειές του. Σχολιάστε τις επιπτώσεις που είχε καθεμιά από αυτές για το Βυζάντιο.
Αλέξιος Α´ Κομνηνός - Έδωσε προνόμια στους Βένετους.
Ο Κομνηνός έβλαψε την Βυζαντινή αυτοκρατορία με τα προνόμια που έδωσε στους Βένετους.
Μιχαήλ Γ´ - Ίδρυσε πανεπιστήμιο στην Πόλη.
Ο Μιχαήλ Γ' βοήθησε στην πνευματική ανάπτυξη των κατοίκων της αυτοκρατορίας, με τα πανεπιστήμια που ίδρυσε.
Λέων Γ´ Ίσαυρος - Έσωσε την Πόλη από τους Άραβες.
Ο Λέων Γ' Ίσαυρος κατάφερε να σώσει την Κωνσταντινούπολη και κατ' επέκταση την Ευρώπη, από τους Άραβες.
Ρωμανός Διογένης - Πιάστηκε αιχμάλωτος.
Με την αιχμαλωσία του Διογένη, η κατάκτηση της Μικράς Ασίας έγινε πολύ πιο εύκολη για τους Σελτζούκους Τούρκους.
Αλέξιος Στρατηγόπουλος - Ξαναπήρε την Κωνσταντινούπολη.
Ο Αλέξιος Στρατηγόπουλος βοήθησε στην ανασύσταση τη αυτοκρατορίας.
9. Στο μικρό πλαίσιο υπάρχουν λέξεις από τη βυζαντινή ύπαιθρο, που έμοιαζε πολύ με τη σημερινή. Δανειστείτε όσες σας χρειάζονται και γράψτε στο μεγάλο μια δική σας παράγραφο ή ζωγραφίστε μια εικόνα, που να μιλά για τη ζωή των ανθρώπων σ’ αυτή.
Η Βυζαντινή αυτοκρατορία είχε τεράστια έκταση και συμπεριλάμβανε μεγάλες πόλεις και πολλά χωριά. Έτσι, δεν ήταν λίγοι οι Βυζαντινοί που κατοικούσαν στην ύπαιθρο, σε χωριά χτισμένα στις πλαγιές των λόφων ή σε πεδιάδες. Κοινό χαρακτηριστικό των περιοχών αυτών ήταν πως βρίσκονταν κοντά σε πηγές, ώστε να εξασφαλίζουν οι κάτοικοι νερό. Αν επισκεπτόμασταν ένα από αυτά τα χωριά, θα βλέπαμε στην κεντρική πλατεία την μεγάλη εκκλησία. Αν ήμασταν τυχεροί και πηγαίναμε την ημέρα της γιορτής του πολιούχου Αγίου θα παίρναμε μέρος στο πανηγύρι. Το ίδιο θα γινόταν εάν πηγαίναμε σε κάποιο ξωκκλήσι.
Κάνοντας μια βόλτα στο χωριό, θα παρατηρούσαμε πως τα σπίτια δεν είναι ίδια μεταξύ του, καθώς η κατασκευή τους διαφέρει ανάλογα με την οικονομική κατάσταση των ιδιοκτητών. Πολύ πιθανόν να βλέπαμε τους κατοίκους να καλλιεργούν τους κήπους τους, ενώ λίγο πιο έξω από το χωριό, θα βλέπαμε περιβόλια γεμάτα με καρποφόρα δέντρα και κτήματα φυτεμένα με ελιές, αμπέλια και σιτηρά.
Ρωτώντας τους χωρικούς με τι ασχολούνται, θα μας έλεγαν πως η κύρια ασχολία τους είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, ενώ κάποιοι άλλοι ασχολούνται με το κυνήγι, τις μεταφορές, το εμπόριο και τις τέχνες.
Οι γυναίκες τους χωριού ασχολούνταν με τα οικιακά μεγαλώνοντας τα παιδιά και πολλές φορές ή έπαιρναν μέρος στην συγκομιδή καρπών, ή ύφαιναν και κεντούσαν ή εργάζονταν σε εργαστήρια και καταστήματα αρωμάτων, μεταξωτών και βοτάνων.
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου